Mesleki Gelişim

Mesleki Uzmanlık:

            Günümüzde bilim ve teknoloji baş döndüren bir hızla ilerlemektedir. İçinde bulunduğumuz çağda okulda ya da herhangi bir kursta öğrenilen bir konu, güncelliğini daha çabuk yitirmektedir. Okullar, artık sadece bilgiyi değil, bilgiye nasıl ulaşacağını öğretmektedir. Elektronik ortamdaki aramalarla ulaşabileceğinizi sandığınız bilgi ise, gerekli altyapıya sahip değilseniz, sizi çok yanlış ya da çok eski bilgiye götürebilmektedir.

            Orta çağdan rönesansa ve ondan sonra bu güne kadar gelişime baktığımızda, bir bilim adamı hem tıp, hem biyoloji hem de fizik alanında uzmanlaşmış sayılabiliyordu. Tarihte bunun onlarca örneğini bulabiliriz. Bilim ve teknoloji geliştikçe, uzmanlaşma farklılaşıyor, farklı meslekler ortaya çıkmaya başlıyor. Bu gün geldiğimiz noktada ise, tıpta gördüğümüz farklı uzmanlık alanlarına dağılım olgusu, hemen hemen tüm mesleklerde ortaya çıkmıştır. Kendi sektörümüzden örnek vermek gerekirse, maden mühendisliği önce işletme ve cevher zenginleştirme ağırlıklı eğitim veren okullara ayrıldı. Bu konuda başka bir adım ise, bir üniversitemizin Cevher Hazırlamayı Maden Mühendisliğinden Cevher hazırlama Mühendisliği olarak ayırması oldu. Bunu jeoloji ve hidrojeoloji alanında da gördük. Daha sonra mesleklerde bile, farklı uzmanlık alanları oluştuğu görüldü. Örnek olarak maden mühendisleri için sadece Maden İşletmeci ya da sadece Cevher hazırlamacı değil, bunların da altındaki uzmanlıklar aranır hale geldi. Kömür işletmesinde uzun yıllar çalışanın metal veya mermerde işletmelerinde istihdam edilmesi zor olmaya başladı. Jeoloji için daha da farklılaştı. Maden jeolojisi dediğimiz ekonomik jeoloji ile diğer jeoloji alanları bir birinden daha keskin bir şekilde ayrılırken, sonra maden bazında, bunun da altında arama, veri tabanı yönetimi ve kaynak tahmini gibi yeni uzmanlık alanları oluştu.

            Yani lisans eğitimini tamamlamak, hatta yüksek lisans dahi yapmış olmak, Mesleki Gelişiminin tamamladığı anlamına gelmiyor, çünki mesleki gelişim süreklilik istiyor.

Mesleki Gelişim (MG):

            Mesleki Gelişim (MG) ingilizce karşılığı ‘’Professional Development (PD)’’ olan, bağımsız, katılım temelli veya etkileşimli öğrenme ve uygulama yoluyla kazandığımız mesleki deneyimleri, bilgi ve becerileri sürdürebilme, geliştirme, izleme ve belgeleme sürecini ifade eder. Bu süreç kendi profesyonel gelişimimizi sürekli olarak yönetmemize, öğrendiklerimizi kaydetmemize, zaman zaman gözden geçirmemize ve yansıtmamıza yardımcı olur.

Mesleki Gelişim (MG) Kavramı:

            İngilizce kelime olarak da birbirine karıştırılan ‘’education, training, development’’ kelime anlamlarına detaylıca bakmamız gerekir. ‘’Education’’, eğitim-öğretim, okul, mektep, tahsil aklımıza gelir. Her ne kadar eğitim; birey, doğduğu andan itibaren başlayıp, aile, okul ve çevre etkileşimiyle yaşam boyu devam etse de burada okullardaki planlı programlı yapılan formel ve belirlenen sürelerde gerçekleşen örgün eğitim olarak alınmaktadır. ‘’Training’’ kelimesi karşılığı için ise; talim, alıştırma, eğitim, idman, çalıştırma, yenilik ve deneyimleri öğretme-öğrenme-uygulama kelimeleri kullanılmaktadır. ‘’Development’’ ise gelişim, ilerleme demektir. Gelişim formel ve informel eğitimi, çalışmaları, öğrenilen yenilikleri, deneyimleri ve çok çeşitli etkinlikleri kapsamaktadır. Genel anlamda öğrenmeden daha geniş bir kapsamda kullanılmaktadır. Kapsadığı bu geniş anlam dolayısıyla gelişim kelimesi kullanılmaktadır.

Mesleki Gelişim (MG) Süreci:

            Dünyada değişmeyen şey değişimin kendisidir. Sürekli değişen dünyada diplomanın alındığı günden itibaren, kişi kendine bir şey katmadı ise, dünyanın ve değişimin bir gün gerisinde kalmış demektir. Kariyerini ve iş hayatını, geliştikçe ihtiyacı olan bilgi ve beceriler de artacaktır. İşte tam bu noktada MG, kişiye profesyonel hayatındaki gelişimi sağlamada öncülük edecek, dünyanın gerisinde kalmadan devamlı olarak dünyadaki mevcut en iyi uygulamaları öğrenmesine, uygulamasına ve gösterdiği gelişimi kaydetmesine, yansıtmasına yardımcı olacaktır.

Mesleki Gelişim (MG) Faaliyetleri:

            Lisans  ve lisansüstü eğitimler  tabiiki Mesleki Gelişimin ana temelleridir. Bitirme projesi sunumu, yüksek lisans ve doktora sunumları, üniversite eğitimi esnasında yapılan gerçek ve fiili stajlar, bitirme projeleri, dersler için yapılan araştırmalar ve raporlar, AR-GE projelerinde yer almak, katılım sağlanan seminerler, konferanslar, kongreler, yüksek lisans ve doktora için verilen sunumlara katılmak, katkıda bulunulan çalıştay v.b. organziasyonlar, meslek örgütlerinin mesleki etkinliklerine öğrenci üye statüsü ile katkı koymak, üniversite öğrenciliği esnasında Mesleki Gelişim için yapılan faaliyetlerden olacaktır.

            Doktora, doçentlik ve profesörlük gibi aşamalar Mesleki Gelişimin akademik yanıdır. Bu aşamada verilen dersler, yürütülen projeler, yapılan yayınlar, organizasyonunda bulunulan ya da sunum yapılan kongre ve sempozyumlar, öğrencilere yapılan mentorluk faaliyetleri, doktora ve üst akademik seviyede danışman olmak ilk anda akla gelen faaliyetlerdir. Buna onlarca madde ilave edebilmek mümkündür.

            Birçok faaliyet Mesleki Gelişim (MG)’e dahildir. MG denilince akla bir tek eğitime ya da seminere katılmak gelmemelidir. Öğrenilen bir yabancı dil, birçok uzmanın katıldığı proje-iş toplantısı, okunan bir mesleki yayın, katıldığımız bir komisyon toplantısı, mentörlük, ilgili STK’larda üstlenilen görevler, yazılan teknik makaleler, hazırlanan teknik sunumlar ile bilgi paylaşımı da mesleki gelişim faaliyetine örnek olacaktır.

            Mesleki Gelişimin örgün eğitimden sonra sürmesi gerekliliği herkes tarafından kabul edilmektedir. Çalışmak istediğiniz alanda ihtiyacınız ortaya çıktıkça, bilgisayar kursları, diksiyon kursları gibi çok farklı kurslar gündeme gelmektedir. Aslında ehliyet kursu bile Mesleki Gelişim için bir gösterge olarak kabul edilebilir. Çünki günümüzde ehliyeti olmayan, aktif olarak araç kullanmayan bir profesyonelin istihdam edilmesi çok zordur. Günümüzde bilgisayarın ve buna bağlı olarak başta ofis programları olmak üzere, coğrafi bilgi sistemleri uygulamalarının ve bir çok farklı programın kullanılmadığı alan kalmamıştır. Bunların mesleki gelişim kapsamında öğrenilmesi diğer bir zorunluluktur.

            Mesleki gelişim, alınan eğitim, yapılan yüksek lisans, ücreti ödenerek katılım sağlanan ya da ücretsiz sunulan seminer ve kurslarla sınırlı değildir. Yayınlanan bir inceleme yazısı, makale, kitapçık, hazırlanan bir broşür de mesleki gelişimi gösteren bir aktivite olacaktır. Bunun mutlaka sürekli mesleki gelişim puanı daha yüksek olan “Bilimsel indeks”lere kayıtlı, ya da hakemli bir dergi olması gerekmez. Örnek olarak yerbilimleri ve madencilik sektörüne hitap eden bir dergi ya da konuyla alakalı popüler bir dergide yayınlanacak bir makale dahi mesleki gelişimin bir parçası olacaktır.

            Uluslararası, özellikle gelişmiş ülkelerde yaygın olan mentorlük uygulaması mesleki gelişimle ilgili önemli ve yararlı faaliyetlerden biridir. Maden profesyonelinin mesleğini seven, severek yapmak isteyen öğrenci veya genç meslekdaşına (meslekdaş adayına) yol göstermesi, mesleki gelişiminde rehberlik yapması Mesleki Gelişimin en çok puanı hak eden etkinliklerinden biri sayılmalıdır.

            Çalışma hayatında ise, mesleki gelişim denince, akla bir eğitime katılmak, seminere gitmek gelmemelidir. Yapılan bir iş toplantısı, okunan bir mesleki dergi ya da kitap, katıldığınız bir komisyon toplantısı dahi mesleki gelişim faaliyetine örnek olacaktır. Uluslararası normlardaki “mesleki gelişim” etkinliklerini açıklayan görseller bulunmaktadır.

            Sosyal yaşam ve hobilerin mesleki gelişimdeki rolü, yerbilimleri profesyonellerinin meslekleri ya da uzmanlıkları ile ilgili hobileri dahi mesleki gelişimin bir parçası olabilir. Örneğin, hobi olarak, fotoğraf çeken, resim yapan, maden sahalarında trekking yapan, yarı kıymetli taş toplayan, ya da madencilik, yerbilimleri, kristal, mineral pulları koleksiyonu yapan, madencilikle ilgili obje, eski fotoğraf, belge toplayan,bu konuda okuyan, araştıran, bunun için seyahat eden, arazide günlerce dolaşan, belki bu konuda küçük bir sergi açan, ya da bu konuda bir sergiyi ziyaret eden ve belki de gördüklerini paylaşan bir profesyonelin mesleki gelişiminin bir parçası olarak düşünülebilir. Madenciliği konu alan filmler ve diğer gösteri sanatları, edebi kitaplar ve monografiler de bunun parçası olacaktır. MTA ve Zonguldak Maden Müzelerini görmek, fuarda ziyaretçi olmak, sergi görnmek, tarihi maden alanlarını görmek, sadece boş vakit eğlencesi sayılmamalı, aynı zamanda burada harcanan vakitler sürekli mesleki gelişimin bir parçası olarak değerlendirilmektedir.

Mesleki Gelişim (MG)’in temel özellikleri:

Belgeye ve beyana dayalı bir süreçtir
Profesyonel kişinin kendisi tarafından yönetilir
Sadece öğrenmeye değil, aynı zamanda deneyime ve uygulamaya dayanır
Kendini geliştirmeye, hedefler koymaya yardımcı olur
Formel ve informel öğrenmeyi içerir
Güncel mesleki gelişimi ile ilgili genel bir bakış, dökümantasyon ve ilerlemeyi gözden geçirmeyi sağlar
Gelişim gereksinimi üzerinde düşünmeyi sağlar
Süreklilik arz eder


Özgeçmiş ve Mesleki Gelişim Belgeleri:

            Özgeçmiş, profesyonelin mesleki gelişime açık olduğunu ve sürekli olarak mesleki bakımdan gelişim gösterdiğini açık açık göstermelidir.

Yerbilimleri sektörü için Mesleki Gelişim konusunda Londra Jeoloji Birliği tarafından 2017 yılında hazırlanan görsel önemli bir belge olarak karşımıza çıkmaktadır (’The Geological Society of London- 2017, The Mind Map of CPD activities). Bu YERMAM tarafından türkçeye çevrilerek, Türkiye’ye uyarlanmış ve YERMAM SMG FAALİYETLERİ 2020 (zihin haritası görseli) olarak basılmıştır. Burada SMG faaliyeti olarak gösterilen etkinlikler her ne kadar birçok aktiviteyi kapsasa da hala bunlara ilave yapılması mümkündür. Burada listelenen her bir faaliyetin az ya da çok profesyonel gelişimimize katkısı vardır.

Detaylı özgeçmişte (CV) verilecek bilgiler ve Mesleki Gelişim ile ilgili hususlar -ilaveler her zaman mümkündür- şunlar olabilir:

Üyelikler:

•          Meslek Odası

•          Dernek,

•          Birlik,

•          Sendika,

•          Platform,

•          Komisyon,

•          Çalışma Grubu,

•          Komite

•          Öğrenci kulübü,



Etkinlikler (Öğrenci, Dinleyici, Konuşmacı, Düzenleyen olarak):

•          Eğitim (Üniversite ve akademik),

•          Ders,

•          Laboratuvar Çalışması,

•          Sunum Hazırlama,

•          Sunum Yapma,

•          Seminer,

•          Kurs (yabancı dil, bilgisayar, diksiyon, kişisel gelişim, ehliyet v.b.),

•          Sempozyum,

•          Konferans,

•          Kongre,

•          Genel Kurul,

•          Kurul Toplantıları (Yönetim, Denetim, Etik),

•          Açık Oturum

•          Mesleki Toplantı

•          Çalıştay,

•          Forum,

•          Komisyon toplantısı,

•          Proje Görevleri (Yönetici,Koordi